در هفته‌ای که گذشت، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، و یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائيل، بیانیه اورشلیم را امضا کردند. در این بیانیه راهبردی مشترک، اعلام شد که ایالات متحده آمریکا متعهد می‌شود برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح‌های هسته‌ای از «تمامی عناصر قدرت ملی‌» استفاده کند.

به گزارش اورشلیم پست، در این سند، تعهد ایالات متحده مبنی بر اینکه هرگز به ایران اجازه نمی‌دهد به سلاح هسته‌ای دست یابد تشریح و اعلام شد که آمریکا آماده است برای اطمینان از این نتیجه، از تمام عناصر قدرت ملی خود استفاده کند. ایالات متحده در این دیدار بر تعهد به همکاری با سایر شرکا به منظور مقابله با تجاوزها و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه هم تاکید کرد؛ خواه این فعالیت‌ها مستقیم باشند و خواه از طریق فعالیت‌های نیابتی و سازمان‌های تروریستی مانند حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین.

این قوی‌ترین پیامی بود که نشان می‌داد آمریکا و اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به دیدگاه‌های مشترکشان مبنی بر اینکه ایران تهدیدی علیه موجودیت دولت اسرائیل است، نزدیک‌ شده‌اند. افزون بر آن، جو بایدن در گفت‌وگویی، در پاسخ به این پرسش که آیا ایالات متحده برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران از زور استفاده خواهد کرد، گفت: «به عنوان آخرین راه، بله!»

با توجه به اینکه مذاکرات بین ایالات متحده و ایران برای بازگشت به برجام به بن‌بست رسیده، به نظر می‌رسد واشنگتن در حال پیدا کردن مسیرهای دیگر است؛ این همان چیزی که سفر روز سه‌شنبه ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه، به ایران را مهم می‌کند.

همکاری نگران‌کننده دو کشور منزوی

ایران و روسیه به دلایلی کاملا متفاوت هر دو به یکدیگر نیاز دارند: مقام‌های جمهوری اسلامی که تحت تحریم‌های اقتصادی غرب‌اند و با آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای تهران درگیرند، مشتاق‌اند روابط راهبردی خود با روسیه را در مواجهه با بلوک نوظهور عربی و اسرائیلی تحت حمایت آمریکا تقویت کنند؛ امری که می‌تواند توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر دهد.

اگرچه سفر بایدن به ریاض به عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل منتهی نشد، نگرانی مشترک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اسرائیل در مورد ایران را نشان داد. حضور رئیس‌جمهوری ایالات متحده در نشستی با حضور سران شش کشور عربی حاشیه خلیج فارس به اضافه مصر، اردن و عراق، با هدف تقویت موقعیت آمریکا در خاورمیانه و نزدیک‌تر کردن کشورهای منطقه علیه ایران انجام گرفت.

این اتفاق در ظاهر برای ایران و روسیه نگران‌کننده است. همان‌طور که به گفته یک مقام ارشد ایرانی، یکی از اهداف تهران از سفر پوتین «تامین حمایت مسکو در رویارویی با واشنگتن و متحدان منطقه‌ای‌اش» است. یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین، نیز درباره این سفر به خبرنگاران گفت که دیدار با علی خامنه‌ای بسیار مهم است.

علاقه روسیه به نزدیک شدن به ایران را می‌توان در افشاگری‌هایی که آمریکا پیش از نشست هفته گذشته انجام داد، مشاهده کرد. کاخ سفید با انتشار تصاویر ماهواره‌ای، اعلام کرد که مقام‌های روس دست‌کم دو بار در هفته‌های اخیر برای بازدید از پهپادهایی با قابلیت حمل سلاح، به ایران سفر کرده‌اند. گفته می‌شود مسکو به دنبال آن است تا در جنگ علیه اوکراین از این پهپادها استفاده کند.

از سوی دیگر، دیدار رهبران روسیه و ایران برای اسرائيل هم می‌تواند یک سناریو چالش‌برانگیز باشد. رام بن باراک، رئیس کمیته امور خارجه و دفاع مجلس اسرائيل، از این مسئله ابراز نگرانی کرد. او حضور پوتین در نشست تهران را مضطرب‌کننده خواند و گفت که «همکاری روسیه و ایران با توجه به توانایی‌های فناوری مسکو می‌تواند در بسیاری از موارد نتایج نگران‌کننده‌ای را به همراه داشته باشد».

اسرائيل در مورد روسيه در موقعيتی نامطمئن قرار دارد. از زمان شروع جنگ مسکو با کی‌یف، تل‌آویو سعی كرد از دشمنی با این ابرقدرت خودداری كند تا بتواند به عمليات خود عليه عناصر ايرانی در سوريه، بدون محدوديت، ادامه دهد. در چنین شرایطی، اگر یکی از نتایج نشست روسیه و ایران محدود کردن توانایی اسرائیل برای جلوگیری از عبور تسلیحات ایرانی به سوریه باشد، یک مشکل جدی برای دولت یهود ایجاد می‌شود.

وقتی دو کشور ناامید و منزوی دنبال یافتن راه نجات باشند، ممکن است نتایج خطرناکی حاصل شود. با تمام حسن نیت و حمایتی که هفته گذشته ایالات متحده درباره اسرائیل از خود نشان داد، نمی‌توان نادیده گرفت که از سمت مسکو و تهران بادهای تندی می‌وزد که ممکن است به برخوردی نظامی منجر شود.